Otto Freundlich (10 lipca 1878 - 9 marca...

Otto Freundlich (10 lipca 1878 - 9 marca 1943)

był niemieckim malarzem i rzeźbiarzem pochodzenia żydowskiego. Należący do pierwszego pokolenia malarzy abstrakcyjnych w sztuce zachodniej Freundlich był wielkim wielbicielem kubizmu. Zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym na Majdanku.
Freundlich urodził się w mieście Stolp w Prusach. Jego matka była kuzynką pisarza Samuela Lublinskiego, ojciec Emil prowadził firmę spedycyjną, zmarł 24 listopada 1921 r. Pochowano go na słupskim cmentarzu żydowskim. Jego płyta nagrobkowa stała tam najdłużej. Zniknęła wraz z innymi, w tajemniczych okolicznościach wzmacniając nabrzeża rzeki Słupi.
Otto Freundlich ukończył gimnazjum w Słupsku.
Wyjechał do Hamburga, gdzie pracował jako urzędnik. Studiował stomatologię, zanim zdecydował się zostać artystą. W 1908 wyjechał do Paryża, mieszkając na Montmartre w Bateau Lavoir niedaleko Pabla Picassa, Braque'a i innych. W 1914 powrócił do Prus. Po I wojnie światowej zaangażował się politycznie w Grupę Listopadową. W 1919 roku wraz z Maxem Ernstem i Johannesem Theodorem Baargeldem zorganizował pierwszą wystawę Dada w Kolonii. W 1925 wstąpił do grupy Abstrakcja-Kreacja.
Po 1925 roku Freundlich mieszkał i pracował głównie we Francji. W Niemczech jego twórczość została potępiona przez nazistów jako zdegenerowana i usunięta z widoku publicznego. Niektóre prace zostały skonfiskowane i wystawione na niesławnej nazistowskiej wystawie sztuki zdegenerowanej, w tym jego monumentalna rzeźba Der Neue Mensch (Nowy człowiek), która została wykorzystana jako ilustracja na okładce katalogu wystawy. Nowego Człowieka nigdy nie odnaleziono i przypuszcza się, że został zniszczony. Jedna z jego rzeźb została znaleziona podczas wykopalisk w Berlinie i wystawiona w Neues Museum.
Podczas pobytu w Paryżu został członkiem Union des Artistes Allemands Libres.
W 1924 r. przeniósł się do Francji, a w czasie okupacji wraz z żoną przeniósł się w Pireneje. Freundlich został internowany przez władze Vichy, zwolniony po wstawiennictwie Pabla Picassa. W 1943 roku został aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego na Majdanku, gdzie w dniu przybycia został zamordowany.
Chociaż Otto Freundlich był w dużej mierze pomijany od czasu oczerniania go przez nazistów, w 2012 roku ukazał się film dokumentalny Das Geht Nur Langsam (To wymaga czasu). Film przedstawia jego wizję budowy ulic z rzeźb biegnących przez Europę, symbolizujących jego utopijne pomysły na świat społeczeństwo. W Słupsku znajduje się rzeźba pod tytułem Otwarta głowa ku pamięci Otto Freundlicha, w parku jego imienia (po lewej stronie Ratusza). Projekt składający się z serii rzeźb ma docelowo połączyć zachód ze wschodem i północ z południem Europy. Otto Freundlich ideę Europejskiej Drogi Pokoju stworzył wspólnie ze swoją partnerką Jeanne Kosnick-Kloss. Jego plany pokrzyżował wybuch II wojny światowej. Pomysł podchwycił po wojnie prof. Leo Kornbrust i systematycznie realizuje go od 35 lat. Od tego czasu wspólnie z 40 artystami z 12 krajów powstało 50 rzeźb, m.in. we Francji, Holandii, Belgii i w Niemczech.
13 listopada 1990 roku otwarto w Zurychu wystawę dzieł Otto Freundlicha, na której znalazły się obrazy olejne, gwasze i rysunki. Pokazano tam również dokumenty. Wśród nich korespondencję artysty z Picassem, Samuelem Beckettem, Maxem Jacobem, Kandinsky’m i innymi słynnymi twórcami. Znalazły się tam egzemplarze zbioru pism Freundlicha, wydane w Kolonii w 1982 roku. Wystawie tej nadano ogólnoświatowy rozgłos. Tłumnie odwiedzali ją zwłaszcza Niemcy, dumni teraz ze swego rodaka.
W rocznicę 50-lecia deportacji, 25 października 1991 roku, w Hamburger Kunsthalle zorganizowano jego wystawę, tym razem jako symbolu abstrakcjonizmu. Wykład o jego życiu i twórczości wygłosił prof. dr Joachim Heusinger z Państwowej Akademii Sztuki w Karlsruhe.
Kamienica, w której urodził się artysta znajduje się przy ul. Tuwima 34 (niem. Hospitalstrasse) w Słupsku, w 2019 r. została wyremontowana.
Ewa Alicja Slomska