Gawroniak Szczepan (Stefan) (1892-1969)

Gawroniak Szczepan (Stefan) (1892-1969)

Urodził się 11 XII 1892 r. w miejscowości Krzyżanowo (wieś położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Śrem). Jego rodzice Bartłomiej ( ur. 16 VIII 1863, syn Pawła i Marianny Maruszak) i Marianna Stelmaszyk (ur. 28 VII 1866, córka Walentego i Antoniny Witkowskiej) pobrali się w 1887 r. Z tego związku urodzili się także Stanisław - Powstaniec Wielkopolski (ur. 28 X 1894 Krzyżanowo, zm.8 IV 1936 Poznań), Marianna (1888), Józef (12 III 1897, żołnierz I wojny światowej, ciężko ranny podczas walk na froncie zachodnim), Franciszek (24 IX 1899) i Antonina (1902).
Gawroniak brał udział w I wojnie światowej, walcząc w armii pruskiej został ciężko ranny co potwierdza lista strat Preußen 1272 z 19 X 1918 r.
15 I 1919 r. wstąpił jako ochotnik do 1 batalionu artylerii ciężkiej wielkopolskiej (następnie przemianowany na 14 pułku artylerii ciężkiej (14 pac)). W pierwszych dniach Powstania brał czynny udział w formowaniu nowych baterii z dział pozostawionych przez Niemców w Poznaniu oraz szkolił obsługę do tych dział, które spiesznie wysyłano przeciw wojskom niemieckim na zachodni front. Od 1 II 1919 r. przydzielony do Oddziału Rekrutów 14 pac Poznań - Sołacz jako instruktor, gdzie w dalszym ciągu szkolił obsługę przy działach niemieckich. Brał udział w walkach o Kcynie, Leszno, Nowy Tomyśl, Zbąszyń, Bojanowo Stare, Międzychód, Rawicz i Kolno. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, co z oczywistych przyczyn zostało pominięte w 1958 r. kiedy to otrzymał Wielkopolski Krzyż Powstańczy. Członek Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, zweryfikowany dyplomem 5131, nr Ref. Historycznego 12202 (starszy ogniomistrz, zam. Wejherowo, ul. Gdańska.
W czasie II wojny światowej jako żołnierz Ochrony Pogranicza w stopniu starszego wachmistrza został wzięty do niewoli i osadzony w Stalagu XX-A , nr jeńca 11870 (Źródło: Polski Czerwony Krzyż 20398 - oryginalna kartoteka jeniecka).
Jego dalsze losy nie są znane.
Zmarł w Słupsku 23 VII 1969 r. Niestety, nie ustalono miejsca pochówku, sprawdzono księgi cmentarne starego cm., nikt o takim nazwisku wówczas nie został pochowany, kwerenda w prasie (nekrologi) także nie przyniosła pozytywnego wyniku.
źródła: Archiwum Państwowe w Poznaniu 1992/3/41, skan 7 Żabno (USC) - akt małżeństwa, rok 1887, Księga małżeństw; Archiwum Państwowe w Poznaniu 1963/1/71, skan 170 Śrem (USC) - akt urodzenia, rok 1892, Księga urodzeń t. II; Verlustlisten 1. Weltkrieg, page 27068: Gawroniak Stephan (Krzyzanowo, Schrimm); APP, Kartoteka ewidencji ludności miasta Poznania z lat 1870-1931; WTG Gniazdo, Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym; Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 32: Spis zweryfikowanych 4622 - 9099; IPN, Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945.
Ewa Alicja Slomska