Doktor Jan Posmykiewicz (1904 - 1988)

Doktor Jan Posmykiewicz (1904 - 1988)

Urodził się 20 XII 1904 r. w Radomiu, w rodzinie ewangelicko-reformowanej Jana i Aleksandry. Maturę zdał w Kielcach, doktorat uzyskał w 1931 r. na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W czasie studiów był przewodniczącym uczelnianego ZMS. Po studiach, aż do końca II wojny światowej był asystentem w Klinice Laryngologii. Od 1931 r. jako działacz Polskiego Towarzystwa Eugenicznego (starało się o poprawę higieny), wydawał czasopismo „Służba Zdrowia” popularyzujące czyste i zdrowe życie.
W Kampanii Wrześniowej wziął udział jako oficer artylerii. Trzy tygodnie spędził w niewoli niemieckiej, skąd szczęśliwie uciekł i dotarł do Warszawy. W konspiracji działał w szeregach Armii Krajowej, był m.in. szefem służby zdrowia Kedywu. Prowadził także tajne nauczanie dla studentów medycyny. Brał udział w Powstaniu Warszawskim jako żołnierz oddziału "Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - zgrupowanie "Chrobry II" - szpitale polowe: ul. Ciepła - ul. Krochmalna - ul. Chmielna. Po upadku Powstania Warszawskiego wraz z większością jego uczestników znalazł się w obozie w Pruszkowie, gdzie kierował oddziałem laryngologicznym szpitala.
Na przełomie stycznia i lutego 1945 r. został członkiem Rady Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej i przewodniczącym tejże w Warszawie. Po przeniesieniu się na Wybrzeże, od kwietnia 1945 r. był przewodniczącym Związku Zawodowego Lekarzy w Gdańsku oraz pierwszym powojennym ordynatorem laryngologii Szpitala Miejskiego w Gdyni. Po powrocie przedwojennego ordynatora przeniósł się w grudniu 1945 r. do Słupska, gdzie założył oddział laryngologii, był też lekarzem naczelnym Ubezpieczalni Społecznej, organizował przychodnie i ośrodki zdrowia na terenie siedmiu ówczesnych powiatów. Słupska laryngologia powstała m.in. dzięki narzędziom, które udało mu się wydobyć spod gruzów zniszczonej Warszawy.
Jako ewangelik, od początku swojego pobytu w Słupsku podejmował starania o założenie w mieście polskiej parafii ewangelicko-augsburskiej. Udało mu się w 1947 r. skupić w tej parafii blisko 800 osób, w tym 300 mieszkańców miasta. Szczęśliwie także zakończyły się jego starania o odzyskanie dla potrzeb Kościoła luterańskiego świątyni wybudowanej przez staroluteran. Jest to obecny kościół św. Krzyża, w którym odsłonięta została tablica Jemu poświęcona.
Zaangażowanie religijne Jana Posmykiewicza było bardzo wszechstronne. W słupskiej parafii przez kilkanaście lat pełnił funkcję jej świeckiego kuratora, przez kilka kadencji był też delegatem do zgromadzenia diecezjalnego.
Na ziemi słupskiej podejmował szereg działań mających na celu zapewnienie opieki duszpasterskiej dla mieszkających w okolicach Słupska ewangelickich Kaszubów, tzw. Słowińców. Działania te zwieńczyło zalegalizowanie nieistniejącej już parafii w Klukach oraz działających do dzisiaj parafii ewangelickich dla ludności autochtonicznej w Gardnie Wielkiej i w Główczycach. Starał się Słowińcom udzielać różnorodnej pomocy, także pozareligijnej. Pomagał w tworzeniu spółdzielni rybackiej, wiele publikował na ich temat, troszczył się o zachowanie pamiątek i zabytków. Pośredniczył w nawiązywaniu kontaktów z ewangelickimi Serbołużyczanami.
W 1945 roku był współinicjatorem pomnika ku czci Powstańców Warszawskich.
Dr Jan Posmykiewicz przez siedem kadencji był radnym Miejskiej Rady Narodowej, potem także Wojewódzkiej Rady Narodowej, gdzie przez wiele lat przewodniczył Komisji Zdrowia. Działał w Stronnictwie Demokratycznym, był przewodniczącym Koła Miejskiego SD w Słupsku. Do 1975 roku pracował jako ordynator laryngologii słupskiego szpitala. Był Specjalistą Wojewódzkim ds. Laryngologii. Jako jeden z nielicznych otrzymał tytuł honorowy Zasłużony Lekarz Polski. Jego zaangażowanie społeczne było bardzo szerokie, pomagał w organizacji kolonii dla dzieci, wspomagał domy starców. Do końca życia należał do Koła Pierwszych Słupszczan. Był członkiem Słupskiego Towarzystwa Społeczno - Kulturalnego i Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich. W 1953 roku znalazł się w gronie założycieli słupskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, w którym pełnił funkcję członka zarządu aż do 1963 r. Drukiem ukazało się kilkanaście jego publikacji w dwóch dziedzinach: medycynie i historii.
Zmarł 5 II 1988 roku, pochowany na starym cmentarzu w Słupsku z żoną Stefanią (3 VII 1919-28 X 1995), synem Mirosławem i synową Bożeną.
28 IX 1997 r. w kościele Świętego Krzyża została odsłonięta tablica pamiątkowa ku czci doktora Jana Posmykiewicza. Jego imię nosi też jedna ze słupskich ulic na Osiedlu Westerplatte.
źródła: Inicjatywy i Działalność Pierwszych Słupszczan; Historia parafii ewangelicko - augsburskiej w Słupsku; Cieplik J.: Jan Posmykiewicz (1904 1988) [W:] Inicjatywy i działalność pierwszych słupszczan, s. 23-24; Zbliżenia: tygodnik społeczno-polityczny, 1985, nr 4; Muzeum Powstania Warszawskiego, biogramy, strona internetowa, stan na 16 V 2024; Znani Słupszczanie: szkice biograficzne z powojennych dziejów miasta; Wyszukiwarka grobów miasta Słupska.
Ewa Alicja Slomska